Mosfet Transistör Nedir? Mosfet Ne İşe Yarar?

Transistör sinyallerin yükselmesini, bu sayede de akım ve gücü artırmayı sağlayan elektronik devre elemanlarından bir tanesidir. Bu transistörlerin işlevine ve özelliklerine göre farklı türleri vardır. Transistör türleri arasında mosfet transistör‘ler yer alır.

MOSFET yazısını inceledikten sonra transistörler hakkında bilgi edin. Transistor Nedir ? hakkında bilgi edinin.

Mosfet Transistör Nedir?

Bu transistör Metal Oxide Semiconductor Field Effect Transistor kelimesinin kısaltılmış olan halidir. Bu kelimenin Türkçe açıklaması ise metal oksitli yarı iletkenli transistördür. Alan etkili yalıtılmış transistörler olarak da anılan bu ürünler elektronik devrelerde çeşitli işlevler görürler. Bu transistörlerin görüldüğü devreler ise digital devreler ve analog devrelerdir.

Mosfettransistörler üzerinde üç adet bacak bulunur. Bu bacakların isimleri gate, source ve drain olarak anılır. Bu bacaklar diğer transistörlerde de bulunur. Mosfet transistör farkı ise normal transistör ve jfet transistörlerden daha yüksek frekanslarda sorunsuz bir şekilde çalışabiliyor olmasıdır. Bu sebeple mosfetlerin elektronik devrelerde kullanımı oranı oldukça fazladır.

Mosfet Transistör Nasıl Çalışır?

Mosfet transistörlerin çalışma prensibi akım ve voltaj akışının kontrol edilmesidir. Bu akım ve voltajın kontrolü için mosfet transistörler anahtar görevi görürler. Transistörlerin çalışmasını çeşitlerinden olan deplation mosfet ve enhancement mosfete bakmak gerekir.

Deplation mosfet üzerinde yer alan source ve drain uçlarına bağlı olan n bölgesinde bir kanal yer alır. Bu kanal gate isimli ucun voltajının sıfır olması durumunda source ve drain uçlarından akım geçmesini sağlar. Gate ucuna ise pozitif gerilim uygulanıldığında akım artar negatif gerilim uygulandığında ise akımın miktarı azalır. Encanhement mosfette ise bir kanal yer almaz. Gate ucuna gerilimin uygulanmadığı durumlarda akım akışı olmaz ancak gerilimin uygulanmasıyla akım akışı görülür.

Mosfet transistörlerle akım ve anahtarlama işlemleri yapılacağında ise elde bulunan mosfet transistör karşılıkları bunun için hazırlanan programlar kullanılarak öğrenilebilir.

Mosfet Nerelerde Kullanılır?

Yalıtılmış olan transistörlerden birisi olan mosfet güç dengelemesi ve anahtarlama yapmaları sebebiyle kullanılırlar.

Mosfetlerin kullanıldığı yerler şunlardır;

• Ölçüm aletlerinde (multimetre ve voltmetre gibi)
• Elektronik devrelerde (yüksek frekanslı digital ve analog devrelerde)
• Yüksek akım uygulamalarında
• Yükselteçlerde
• Güç kaynaklarının yapımında
• Kontrol devrelerinde (düşük gerilime sahip)
• Anten yükselticilerde
• Anahtar devrelerinde (analog)
• Akım sınırlayıcı devrelerinde
• Leddevrelerinde
• Pull-push yükselteçlerinde
• Hız kontrol devrelerinde

Mosfettransistörlerin bu alanlarda kullanımında yapısal farklılıklar olur. Bu yapısal farklılıklar sebebiyle de transistörlerin fiyatlarında da değişiklik yaşanır.

Mosfet Ne İşe Yarar?

İnsanlar mosfet transistör ne işe yarar merak ederler. Bu transistörlerin iki ana görevleri güç dengelemesi ve anahtarlamadır. Transistörler bu görevi elektronik devreler için gerçekleştirirler. Bu ürünlerin kullanıldığı elektronik devreler ise analog elektronik devreleri ve digital elektronik devreleri olur. Ancak ihtiyaçlara bağlı olarak en yaygın kullanılan devreler ise dijital olan elektronik devreler olmaktadır.

Mosfet Transistörlerin Çeşitleri Nelerdir?

Mosfet transistörlerin 4 farklı çeşidi vardır. Bu çeşitlerin iki tanesi çalışma şekline göre ikisi de kanal tipine bağlı olarak çeşitlenirler.

Mosfet transistör çeşitleri şunlardır;

• Azalan mosfet (deplation)
• Çoğalan mosfet (enhancement)
• P kanallı mosfet
• N kanallı mosfet

Bu çeşitlerden deplation ve enhancement çalışma prensibine bağlı olan çeşitlerdir ve bu çeşitlerin her ikisinin de p kanallı ve n kanallı türleri bulunur.

P Kanal Ve N Kanal Mosfet

P kanal ve n kanal mosfetler deplation ve enhancement mosfetlerde bulunurlar. mosfet transistör çeşitlerinde görülen bu p kanal ve n kanal ise iki bacak uçlarında yer alan maddelere göre isimlendirilirler. N kanal olarak ifade edilen mosfetlerdesource ve drain isimli bacakların ucunda iki tane n tipi madde yer alır. Aynı şekilde p kanal olarak ifade edilen mosfetlerde de source ve drain bacaklarının ucunda iki p tipi madde bulunur.

P ve N kanallarının deplation ve enhancement mosfet olmasına bağlı olarak bacaklardaki akımın yönü değişir. Örneğin n kanallı deplation mosfet transistörün akımı drain bacağından source bacağına doğru olur. P kanallı enhancement transistor de ise akım yöne source bacağından drain bacağına doğrudur.

Mosfet Sürücü Devresi

Mosfetlerin anahtarlama veya akım iletimi yapmasının uzun zaman aldığı durumlar olabilir. Ancak bu işlemlerin genellikle hızlı yapılması gerekir. Bu işlemlerin hızlı yapılabilmesi içinde mosfet sürücü devreleri kullanılır ve devreler sayesinde de mosfetler açılıp kapanma ve sürme işlemlerini hızlı bir şekilde gerçekleştirebilirler. Bunun için mosfetlerde bulunan G ve S uçlarına voltaj uygulanır. Aynı zamanda da entegrenin direnci düşürülür. Mosfetlerin hızlı bir şekilde işlem yapabilmesi için pwmdirectdrive, mosfet totem pole ve bipolar totem pole teknikleri kullanılır.

Mosfet Transistörlerin Ölçümünün Yapılması

Mosfet transistörlerin sağlamlığını merak eden kişiler mosfet transistör nasıl ölçülür ve sağlamlık kontrolü nasıl yapılır merak ederler. Çünkü transistörlerin sağlamlık kontrollerinin ve ölçülerinin yapılması sayesinde yaşanacak sorunlar önlenir. Böylece de akım gücünün dengelenmesi ve anahtarlama işlemleri sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilir.

Mosfet transistör sağlamlık kontrolü piyasada bulunan avometre veya multimetre isimli cihaz kullanılarak yapılır. Kontrolün yapılması ise kırmızı ve siyah uçlarının n kanalının S, D ve G uçlarına dokundurulmasıyla gerçekleştirilir. İlk olarak avometre isimli alet üzerinde bulunan siyah uç n kanallı mosfetin s ucuna dokundurulur. Bu işlem sürekli yapılır. Ardından ise yine alette bulunan kırmızı prop n kanallı mosfetin d ucuna dokundurulduğunda sapma oluyor ardından g ucuna dokundurulduğunda değişme olmuyorsa transistör sağlamdır.

İkinci olarak ise aletteki kırmızı prop n kanallı mosfetin s ucuna dokundurulur. Ardından siyah probun d ucuna dokunmasıyla değişme olmuyorsa ve g ucunda da tepki vermiyor ancak d ucuna yine dokundurulduğunda aletin ibresi sapıyor ise mosfet transistörler sağlamdır. Bu yöntem ile mosfet transistör ölçümü yapılır ve transistörün sağlamlığı tespit edildikten sonra kullanılmaya başlanır.